راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال وجود دارد. این بازار یکی از حوزه‌های کوچک و نوپا در دنیای بزرگ بازارهای مالی به شمار می‌رود و فرصت‌های کسب درآمد جذابی را برای مردم به ارمغان آورده است.
دنیای ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی‌ها) پر از فرصت‌های کسب درآمد و سودهای جذاب است. این بازار تنها یکی از شاخه‌های کوچک و نوپای دنیای بزرگ بازارهای مالی بوده و هنوز در ابتدای راه قرار دارد. چندین هزار پروژه‌ی مختلف، صدها هزار توسعه‌دهنده و میلیون‌ها کاربر و سرمایه‌گذار در دنیا مشغول فعالیت در این حوزهی جذاب هستند. راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بسیار متنوع‌اند و تنها کافیست دانش خود را نسبت به قابلیت‌های این حوزه افزایش داده تا بتوانیم سهمی از این بازار پرسود داشته باشیم.
هرچند که بخش قابل توجهی از سرمایه‌های موجود در بازار کریپتو به بیت کوین اختصاص یافته، اما راه‌های بسیار متنوعی برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال وجود دارد که در ادامه تصمیم داریم با مهم‌ترین آن‌ها آشنا شویم. از آنجایی که کاربرها از نظر سطح دانش، احساسات، علاقه و ریسک‌پذیری با هم متفاوتند، طبیعی است که هر روش درآمدزایی طرفدار‌های خاص خود را داشته باشد. در ادامه با ما همراه باشید.
کسب درآمد از ارزهای دیجیتال
اگر بیش از ۵ سال به عقب برگردیم (قبل از سال ۲۰۱۶)، درآمدزایی از کریپتو فقط به چند روش معروف مثل «استخراج» یا «ماینینگ» (Mining)، «خرید و نگهداری» یا همان «هولد کردن» (Hold) و «معامله‌گری» یا «تریدینگ» (Trading) محدود بود. این روش‌ها هنوز هم وجود دارند؛ اما با پیشرفت تکنولوژی و پیدایش شاخه‌های جدیدی در کریپتو مثل «امور مالی غیرمتمرکز» یا همان «دیفای» (DeFi) و «توکن‌های تعویض‌ناپذیر» (NFTs) و غیره، کسب درآمد از ارزهای دیجیتال بسیار جذاب‌تر و در برخی موارد ساده‌تر نیز شده است.
در این مقاله تلاش شده تا علاوه بر مرور روش‌های سنتی و جاافتاده برای کسب درآمد کریپتویی، راه‌های جدیدتر و همچنین روش‌هایی که با منطق صحیح در جهت کسب درآمد اصولی از ارزهای دیجیتال ایجاد شده‌اند آشنا شویم.
روش اول – خرید و هولد کردن
اولین و رایج‌ترین روش کسب درآمد از ارزهای دیجیتال خرید و هولدکردن برای بلندمدت (Buy & Hold) است.
بیشتر سرمایه‌گذارهای اصلی این بازار، ارزهایی مثل «بیت کوین» (BTC)، «اتریوم» (ETH)، «ریپل» (XRP) و غیره را خریداری و برای بلندمدت نگهداری می‌کنند با این هدف که چنین کوین‌هایی در آینده ارزش بیشتری یافته و سود خوبی نصیب دارندگان آن‌ها خواهد شد.
در این روش، مهم‌ترین عامل موفقیت، شناخت ماهیت و هدف پروژه و همچنین پیش‌بینی درست از آینده‌ی قیمتی آن است. اگر سری به داده‌های تاریخی وبسایت آماری کوین‌مارکت‌کپ بزنیم و به لیست قیمت‌های ۵ تا ۷ سال پیش نگاهی بیندازیم، بسیاری از پروژه‌ها را می‌بینیم که زمانی در بین ۱۰ پروژه‌ی اول بازار بوده‌اند ولی امروز کسی حتی اسم آن‌ها را نیز نشنیده است. از آنجایی که بیت کوین از روز اول تا کنون رتبه‌ی اول را در اختیار داشته (و اتریوم هم در رتبه بعدی)، بهتر می‌توان درک کرد که چرا بیشتر سرمایه‌های این بازار به این دو پروژه اختصاص داشته و دارد.
بیشتر بدانید: ۱۰ ارز دیجیتال برتر برای سرمایه گذاری در سال ۲۰۲۱
برای مثال می‌توانید جدول ارزهای دیجیتال در ۲۳ فوریه سال ۲۰۱۴ را از طریق این لینک مشاهده کنید. در آن زمان، هنوز خبری از ملکه‌ی ارزهای دیجیتال یا همان اتریوم نبود و بیت کوین تنها ۶۰۵ دلار قیمت داشت!
روش دوم – معامله‌گری یا تریدینگ
تریدینگ در دنیای کریپتو به معنای خرید و فروش ارزهای دیجیتال به منظور کسب سود از نوسان قیمت آن‌هاست. معامله‌گری یک دنیای گسترده و پرپیچ‌وخم و در عین حال جذاب و پول‌ساز، البته برای افراد باتجربه است.
معامله‌گری یا تریدینگ فقط به ارزهای دیجیتال اختصاص ندارد و در تمام بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته هر بازاری با توجه به افکار و احساسات سرمایه‌گذارانش حرکت می‌کند، اما پدیده‌ای به نام «نوسان قیمت» در کلیه‌ی آن‌ها مشترک است که باعث جذابیت معامله‌گری و کسب سود از خرید و فروش می‌شود.
معاملهگرها وضعیت بازار و روند قیمت‌ها را بررسی کرده و با استفاده از انواع تحلیل‌های «فاندامنتال» (Fundamental)، «تکنیکال» (Technical) و «احساسات» (Sentimental) و انواع استراتژی‌های مختلف، تلاش می‌کنند دارایی‌های مختلف را در زمان مناسب بخرند و در زمان مشخص بفروشند و سود به دست بیاورند.
معامله‌گری یک دنیای گسترده و پرپیچ‌وخم و در عین حال جذاب و پول‌ساز (البته برای افراد باتجربه) است. اصول و تکنیک‌های زیادی در معامله‌گری وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «مدیریت سرمایه» (Money Management)، «مدیریت ریسک» (Risk Management) و همچنین کنترل احساسات، ساخت استراتژی معامله‌گری و غیره اشاره کرد.
روش سوم – سپرده گذاری یا استیکینگ
در روش استیکینگ یا سپرده‌گذاری، کاربرها می‌توانند با واریز و سپرده‌گذاری رمزارزهایی که شبکه‌ی آن‌ها براساس الگوریتم PoS کار می‌کند، به حفظ امنیت شبکه کمک کرده و در ازای آن سود دریافت کنند.
مفهوم «سپرده‌گذاری» (Staking) در شبکه‌هایی که بر اساس الگوریتم اجماعِ «گواه اثبات سهام» (Proof of Stake = PoS) کار می‌کنند، تعریف می‌شود. تأیید تراکنش‌ها و ساخت بلاک در چنین شبکه‌هایی توسط نودهایی به نام «ولیدیتور» (Validator) صورت می‌گیرد و هر ولیدیتور باید مقداری از ارز بومی آن شبکه را در آدرس مشخصی سپرده‌گذاری کرده باشد. با توجه به ساختار هر شبکه، سایر کاربرها یا می‌توانند (با راه‌اندازی یک نود مستقل)، خود یک ولیدیتورِ مستقل شوند یا اینکه یکی از ولیدیتورها را به عنوان نمایند‌ه‌ی خود انتخاب و سپرده‌ی خود را به او پرداخت کنند.
هرچه مبلغ سپرده‌گذاری بیشتر باشد، میزان مشارکت در پردازش و حفظ امنیت شبکه بیشتر شده و طبیعتاً سود بیشتری حاصل می‌شود. در حقیقت سپرده‌گذاری نوعی هولد بلندمدت است، با این تفاوت که در طول زمان، تعداد ارزهای استیک شده یا همان اصل سرمایه بیشتر خواهد شد که اگر این اتفاق با افزایش قیمت هر واحد از سکه‌ها نیز همراه باشد، سود خیلی بیشتری نسبت به هولدکردن به همراه خواهد داشت.
اکثر کیف پول‌های معروف از قابلیت استیکینگ چند رمزارز خاص پشتیبانی می‌کنند. مثلاً در کیف پول «تراست ولت» (Trust Wallet) در زمان نگارش این مطلب، امکان استیکنیگ ارزهای BNB، ATOM و KAVA وجود دارد.
همچنین در کیف پول سخت افزاری کول ولت پرو نیز امکان استیکینگ ارزهای دیجیتال وجود دارد.
روش چهارم – تأمین نقدینگی در پلتفرم های دیفای
بسیاری از پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (در حوزهی دیفای) بر اساس استخرهای نقدینگی کار می‌کنند و خدمات مختلفی به کاربرها ارائه می‌دهند. شرکت در تأمین نقدینگی این استخرهای یکی از راه‌های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است.
سال ۲۰۲۰ میلادی به سال انفجار امور مالی غیر متمرکز یا دیفای مشهور است. به لطف قابلیت «قراردادهای هوشمند» (Smart contracts) اتریوم و امکان توکن نویسی روی این بلاک چین، تابستان ۲۰۲۰ شاهد سیل عظیمی از پروژه‌های کریپتویی مختلف با هدف ارائه‌ی خدمات مختلف مالی بودیم. انواع «پلتفرم‌های وام‌دهی» (Lending Platform)، «صرافی‌های غیرمتمرکز» (DEXs)، «استیبل کوین‌ها» (Stablecoins)، پلتفرم‌های «ییلد فارمینگ» (Yield Farming) و غیره در حوزهی دیفای معرفی شدند و هرکدام پتانسیل‌های جدیدی از حوزهی نامتناهی کریپتوکارنسی‌ها و فناوری بلاک چین را به کاربرها معرفی کردند.
اکثر این پلتفرم‌ها با مفهومی به نام «استخر نقدینگی» (Liquidity Pool) کار می‌کنند. این استخرها نقش مهمی در اکوسیستم شبکه‌مالی دیفای به عهده داشته و نقدینگی مورد نیاز برای وام‌دهی، تبادل توکن در DSEXها و … دارند. نقدینگی مورد نیاز این استخرها توسط «تأمین‌کننده‌های نقدینگی» (Liquidity Providers) تأمین می‌شود. آن‌ها در حقیقت کاربرهایی هستند که سرمایه‌ی خود را در قراردادهای هوشمندِ این پلتفرم‌ها سپرده‌گذاری کرده و در ازای آن از راه‌های مختلف مثل کارمزد تراکنش‌ها، سود دریافت می‌کنند.
نکته‌ی مهم در این روش، شناسایی یک پلتفرم منسجم با ایده‌ای جذاب و کاربرپسند است. علاوه‌براین همواره باید به خاطر داشته باشیم که امکان هک استخرهای نقدینگی وجود دارد. پس باید جوانب اطمینان را در نظر داشته باشیم.
روش پنجم – آربیتراژگیری
در روش آربیتراژگیری، معاملهگرها به دنبال رمزارزهایی می‌گردند که در بازارهای مختلف، قیمت‌های مختلفی دارند. با خرید در بازارِ ارزان و فروش در بازارِ گران، سود آربیتراژ به دست می‌آید.
«آربیتراژ» (Arbitrage) به روش خاصی از معامله‌گری گفته می‌شود که در آن، یک دارایی خاص را در بازارهای مختلف، با قیمت‌های مختلف معامله می‌کنند به طوری که در پایان، مقداری سود قطعی تولید می‌شود. مثلا اگر قیمت بیت کوین در یک صرافی ۵۰ هزار دلار و در صرافی دیگر ۵۱ هزار دلار باشد، می‌توان با خرید در صرافی ارزان‌تر و فروش در صرافی گران‌تر، مقداری سود به دست آورد.
آربیتراژ بحث جدیدی نیست و از گذشته‌های دور در بازارهای مختلف انجام می‌شده است. در سال‌های اولیه‌ی پیدایش صرافی‌های کریپتویی، اختلاف قیمت فاحشی بین قیمت ارزها وجود داشت و آربیتراژکارها سودهای بسیار نجومی از آن بدست آوردند. برنامه‌ها و ربات‌های زیادی نیز برای این سبک معامله‌گری طراحی و استفاده می‌شود. امروزه، هرچند کم، ولی هم‌چنان این موضوع وجود دارد و عده‌ی زیادی از کاربرها با رصد قیمت ارزهای مختلف در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز به دنبال یافتن فرصت‌های آربیتراژ و کسب سود از آن هستند.
نکته‌ای که در مورد این سبک معاملات وجود دارد، محاسبه‌ی درستِ کارمزد صرافی‌ها، کارمزد تراکنش روی بلاک چین‌ها و رصد صحیح «دفتر سفارش» (Order Book) و میزان در‌خواست‌های ثبت‌شده در بازه‌ی قیمتی مورد نظر است.
روش ششم – استخراج، راه اندازی فول نود
استخراج در شبکه‌هایی که بر اساس الگوریتم PoW کار می‌کنند امکان‌پذیر است. در این روش کاربرها با تأمین تجهیزات مناسب، در پردازش تراکنش‌ها شبکه مشارکت کرده و پاداش دریافت می‌کنند.
راه‌اندازی فول نود روش دیگری از مشارکت در عملیات پردازش است و مثل ماینینگ به تجهیزات خاصی نیاز دارد. فول نودها همواره یک نسخه‌ی کامل و آپدیت از بلاک چین را در سیستم خود اجرا می‌کنند.
استخراج ارز دیجیتال، یک روش قدیمی سنتی برای کسب درآمد در این حوزه است و در شبکه‌هایی که بر اساس الگوریتم «گواه اثبات کار» (Proof of Work = PoW) کار می‌کنند، وجود دارد. بیت کوین به عنوان بزرگترین بلاک چین، دارای بزرگترین جامعه‌ی استخراج بوده و از کمپانی‌های بزرگ گرفته تا افراد معمولی، به استخراج این ارز محبوب می‌پردازند. این روش در گذشته با کامپیوترهای خانگی نیز امکان‌پذیر بود، اما امروزه فقط با استفاده از دستگاه‌های مخصوصی به نام «ماینر» (Miner) توجیه اقتصادی دارد.
نکته‌ی مهم در این روش، علاقه‌مندی به چالش‌های فنی و سخت‌افزاری، دانش فنی، فراهم کردن فضای مناسب به همراه تجهیزات شبکه و سیستم‌های خنک‌کننده، هزینه‌ی برق، اینترنت و … است. در همین رابطه پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «آیا استخراج ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۱ به صرفه است» را نیز مطالعه کنید.
علاوه بر استخراج، می‌توان از تجهیزات مشابه (یا حتی کامپیوترهای شخصی) برای راه‌اندازی نود‌های اصلی شبکه استفاده کرد. به این نودها، «Master Node» یا «Full Node» گفته می‌شود. این نودها باید نسخه‌ی کاملی از بلاک چین و نرم‌افزار مرتبط به آن را روی حافظه‌ی خود داشته باشند و با ساخت هر بلاک جدید، خود را آپدیت کنند. هر شبکه، شرایط و نیازمندی‌های خاص خود را برای راه‌اندازی این نودها دارد و اصولاً انجام چنین کاری به دانش فنی بیشتری نیاز دارد. درآمد چنین کاری با توجه به سازوکار هر شبکه متفاوت است و در بیشتر مواقع کارمزد مشخصی از تراکنش‌ها به مسترنودها اختصاص داده می‌شود.
سایر راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال
علاوه بر روش‌هایی که تا اینجا معرفی شد، راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال وجود دارد که برخی تقریبا دیگر منسوخ شده و یا طرفدار زیادی ندارد. مثلا در سال‌های اولیه‌ی معرفی بیت کوین، وبسایت‌هایی بودند که در ازای ثبت نام، انجام بازی یا حتی مشاهده‌ی تبلیغ، ۱ تا ۱۰ بیت کوین جایزه می‌دادند. به این نوع توزیع سکه، «فاست» (Faucet) گفته می‌شود. البته هنوز هم چنین سایت‌هایی وجود دارد، ولی فعالیت در هیچ کدام از آن‌ها ارزش وقت و هزینه‌ی صرف شده را ندارد.
روش دیگر، شرکت در ایردراپ (Airdrop) یا همان توزیع رایگان توکن و دریافت ارز مجانی است. بسیاری از پروژه‌های تازه تأسیس، از این روش برای تبلیغ و افزایش کاربرهای خود استفاده می‌کنند. با مطالعه‌ی اهداف و بررسی تیم پروژه، می‌توان آینده‌ی آن شبکه را پیش‌بینی کرد و در صورت پیشرفت پروژه، قطعاً قیمت رمزارز مربوطه افزایش یافته و سود خوبی نصیب شرکت‌کنندگان ایردراپ خواهد شد.
در نهایت اینکه مثل سایر حوزه‌ها، فرصت‌های شغلی و درآمدزایی جانبی زیادی نیز در دنیای کریپتو به وجود آمده‌است. امروزه، افراد زیای به عنوان توسعه‌دهنده‌های بلاک چین، طراحان وبسایت، گرافیست‌ها، نویسنده‌ها، تحلیل‌گرها، دیجیتال مارکت‌ها و … در شرکت‌های کریپتویی مشغول به کارند و به نوعی از دنیای رمزارزها راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال می‌کنند.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی جذاب‌ترین راه های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال پرداختیم. دنیای بزرگ رمزارزها، شاخه‌ی کوچکی از یک دنیای بزرگ‌تر به نام بازارهای مالی بوده و عده‌ی زیادی در حال فعالیت و کسب سود در این بازار هستند.
از مهم‌ترین روش‌های کسب درآمد در حوزهی کریپتو می‌توان به (۱) خرید و هولدکردن، (۲) تردینگ، (۳) استیکینگ، (۴) تأمین نقدینگی پروژه‌های دیفای، (۵) آربیتراژگیری، (۶) استخراج، راه‌اندازی فول‌نود اشاره کرد.